Σφαλερίτης sphalerite

Τύπος: ZnS
Σύστημα: Κυβικό
Κατηγορία: Σουλφίδια

Μεγάλος κρύσταλλος
 
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Λάμψη: Ρητινώδης, αδαμαντώδης. Στις σιδηρούχες ποικιλίες μέχρι ημιμεταλλική.
Χρώμα: Συνήθως μαύρο, καστανό, κίτρινο, καστανό, κόκκινο, Αχρωμο (καθαρός, ελεύθερος σιδήρου), πράσινο (αρκετά καθαρός).
Γραμμή σκόνης: Καστανή έως κίτρινη, λευκή.
Σκληρότητα: 3½ - 4
Ειδικό βάρος: 3,9 - 4,1
Σχισμός: (110) τέλειος.
Διαφάνεια: Διαφανές, ημιδιαφανές.
Τηκτικότητα: 5
Παρατηρήσεις: Κρύσταλλοι συχνοί τετραεδρικοί, δωδεκαεδρικοί, κυβικοί, συνήθως παραμορφωμένοι και αποστρογγυλεμένοι. Διδυμία κατά (111) απλή ή πολλαπλή επαφής ή συνδιαβλαστάνουσα. Συνήθως σε σχισμογενείς μάζες και κοκκώδη συσσωματώματα. Βρίσκεται σε υδροθερμικές κυρίως φλέβες με γαληνίτη, σιδηροπυρίτη, χαλκοπυρίτη, σιδηρίτη, σμιθσωνίτη, χαλαζία, ασβεστίτη, ροδοχρωσίτη κ.ά. Με το όνομα Schalenblende είναι γνωστός ένας διακοσμητικός λίθος, ο οποίος αποτελείται από ζωνώδη βοτρυοειδή ανάπτυξη βουρτσίτη, σφαλερίτη, γαληνίτη και μαρκασίτη. Είναι το σημαντικότερο μετάλλευμα ψευδαργύρου.
Όνομα: Από την ελληνική λέξη σφαλερός, σφάλλω διότι το ορυκτό συχνά εθεωρείτο για γαληνίτης.
 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σφαλερίτης (σκούρο) με σιδηροπυρίτη (χρυσοκίτρινο).
Στρατώνι, Χαλκιδική.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος
.
Σφαλερίτης.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.
Σφαλερίτης (σκούρο).
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson. 
Σφαλερίτης.
Photo: Greene Gallery Mineral Collection, University of Wisconsin, Milwaukee.
Σφαλερίτης.
Ορυχείο Elmwood, Smith County, Tennessee, Η.Π.Α.
Photo: TheImage.
Κοκκώδες συσσωμάτωμα σφαλερίτη (6,5 cm).
Ορυχείο Nanisivik, Baffin Island, Northwest Territories, Καναδάς.
Photo: Dan Weinrich.
Σφαλερίτης με ασβεστίτη και χαλαζία (5,5 cm).
Ορυχείο Shizhuyuan, Chiangning, Hunan, China.
Photo: Isaias Casanova, IC Minerals.
Σφαλερίτης με χαλαζία (13 cm).
Ορυχείο 9ης Σεπτεμβρίου, Madan, Βουλγαρία.
Photo: Isaias Casanova, IC Minerals.
Σφαλερίτης (5,5 cm).
Joplin, Missouri, Η.Π.Α.
Photo: Isaias Casanova, IC Minerals.
Σφαλερίτης με βαρύτη (6,5 cm).
Ορυχείο Troya, Mutiloa, Guipuzcoa, Ισπανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Χαλκοπυρίτης (χρυσοκίτρινο) με σφαλερίτη (σκούρο).
Cavnic, Maramures, Ρουμανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Χαλκοπυρίτης (χρυσοκίτρινο) με σφαλερίτη (σκούρο).
Cavnic, Maramures, Ρουμανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Χαλκοπυρίτης (χρυσοκίτρινο) με σφαλερίτη (σκούρο).
Cavnic, Maramures, Ρουμανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Σφαλερίτης.
Ορυχείο Aliva, Cantabria, Ισπανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Σφαλερίτης.
Ορυχείο Aliva, Cantabria, Ισπανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Σφαλερίτης.
Ορυχείο Aliva, Cantabria, Ισπανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Σφαλερίτης με δολομίτη.
Beasain, Guipuzkoa, Ισπανία.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Σφαλερίτης με δολομίτη.
Carthage, Tennessee, Η.Π.Α.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Κρύσταλλος σφαλερίτη με επικάλυψη χαλκοπυρίτη.
Dzhezkazgan, Karaganda, Καζακστάν.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Κρύσταλλοι σφαλερίτη πάνω σε σιδηρίτη και χαλαζία (1 cm).
Ορυχείο Georg, Willroth, Westerwald, Γερμανία.
Photo: Olaf Medenbach, The Magic of Minerals.
Σφαλερίτης πάνω σε δολομίτη.
Ορυχείο Lengenbach, Binntal, Valais, Ελβετία.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Ορυχείο Lengenbach, Binntal, Valais, Ελβετία.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Egremont, Cumbria, Μεγάλη Βρετανία.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης πάνω σε ασβεστίτη.
Bad Ems, Rheinland-Palatinate, Γερμανία.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Bad Ems, Rheinland-Palatinate, Γερμανία.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Zapatecas, Μεξικό.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Rush Creek, Marion County, Arkansas, Η.Π.Α.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Joplin, Jasper County, Missouri, Η.Π.Α.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης.
Joplin, Jasper County, Missouri, Η.Π.Α.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης με επικάλυψη σιδηροπυρίτη.
Naica, Chihuahua, Μεξικό.
Photo: Lou Perloff, The Photo-Atlas of Minerals.
Σφαλερίτης με χαλαζία.
Βουλγαρία.
Schalenblende, ζωνώδης βοτρυοειδής ανάπτυξη βουρτσίτη, σφαλερίτη, γαληνίτη και μαρκασίτη.
Schalenblende.
Olkucz, Silesia, Πολωνία.
Photo: Mineralogical Museum, University of Delaware.
Schalenblende (6,7 cm).
Πολωνία.
Photo: La Passion de Minéraux et Fossiles.