ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ

• Οι παραδόσεις του μαθήματος Ορυκτολογίας γίνονται Δευτέρα (12-2 μμ.) και Τετάρτη (11-12 μμ.) στην Αίθουσα ΠΑΑ (1ος όροφος κτιρίου Σχολής Θετικών Επιστημών).

• Σκοπός των εργαστηριακών ασκήσεων είναι
  α) η αναγνώριση μακροσκοπικών δειγμάτων ορυκτών με τη βοήθεια των φυσικών τους ιδιοτήτων και
  β) αναγνώριση μακροσκοπικών δειγμάτων πετρωμάτων. 
• Τα εργαστήρια είναι υποχρεωτικά και γίνονται κάθε Πέμπτη στην Αίθουσα Εργαστηρίων Ορυκτολογίας Ε11 (1ος όροφος κτιρίου Σχολής Θετικών Επιστημών). 
• Επιτρέπονται μέχρι 2 απουσίες. Εάν έχετε 3 ή περισσότερες πρέπει να επαναλάβετε τις ασκήσεις στο επόμενο έτος.
• Οι ώρες των εργαστηρίων είναι σταθερές. Εάν προκύψει θέμα αλλαγής τμήματος πρέπει να συνεννοείστε προηγουμένως με τον υπεύθυνο του τμήματός σας.
• Το πρόγραμμα των εργαστηρίων είναι το ακόλουθο. Με βάση το πρόγραμμα θα πρέπει να έρχεστε κατάλληλα προετοιμασμένοι για τα αντίστοιχα αντικείμενα.
• 1^ο εργαστήριο: Ιδιότητες ορυκτών
  2^ο εργαστήριο: Χρήση ορυκτοδιαγνωστικών πινάκων
  3^ο εργαστήριο: Σουλφίδια
  4^ο εργαστήριο: Οξείδια, Υδροξείδια, Αυτοφυή
  5^ο εργαστήριο: Ανθρακικά, Θειϊκά, Αλογονίδια, Βολφραμικά - Τεστ (για τα προηγούμενα)
  6^ο εργαστήριο: Πυριτικά (Νησοπυριτικά, Σωροπυριτικά, Κυκλοπυριτικά, Ινοπυριτικά)
  7^ο εργαστήριο: Πυριτικά (Φυλλοπυριτικά, Τεκτοπυριτικά)
  8^ο εργαστήριο: Ασκήσεις
  9^ο εργαστήριο: Πετρώματα - Επανάληψη ορυκτών
  10^ο εργαστήριο: Πετρώματα - Επανάληψη ορυκτών - Τεστ (για τα προηγούμενα)
• Στο εργαστήριο θα πρέπει να έχετε μαζί σας το βιβλίο «ΟΡΥΚΤΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ».
• Η εργασία στα εργαστήρια γίνεται καθ' ομάδες. Η αναγνώριση, όμως, των ορυκτών θα πρέπει να γίνεται από κάθε φοιτητή χωριστά, ο οποίος θα συμπληρώνει και σχετικό έντυπο που θα μοιράζεται.

• Οι βασικές ιδιότητες που θα εξετάζετε είναι η λάμψη, το χρώμα, η σκληρότητα και η γραμμή σκόνης. Αλλες χρήσιμες ιδιότητες είναι η μορφή, τα συσσωματώματα, ο σχισμός ή θραυσμός, το βάρος, η παραγένεση κλπ.
• Για την εξέταση θα χρησιμοποιείτε μαχαιράκι (σουγιά), τζάμι, πορσελάνη, υδροχλωρικό οξύ, μαγνήτη, μεγεθυντικό φακό (λούπα).
• Τα δείγματα που έχετε στο εργαστήριο δεν είναι πάντοτε καθαρά. Το ίδιο και σε εντονότερο βαθμό συμβαίνει όταν είμαστε στο ύπαιθρο. Υπάρχουν οξειδωμένες και εξαλλοιωμένες επιφάνειες. Γι' αυτό, εφόσον είναι εφικτό, θα πρέπει να τα καθαρίζετε πριν τα εξετάσετε.
• Λάμψη, χρώμα: αυτές οι ιδιότητες είναι κάπως υποκειμενικές και καλό είναι να αντιμετωπίζονται με προσοχή.
• Σκληρότητα: στην εξέταση της σκληρότητας να χρησιμοποιείτε πρώτα το σουγιά, το τζάμι και το κέρμα. Η χάραξη με το νύχι σας σε ένα ορυκτό να γίνεται μόνο σε ορυκτά που δεν χαράζουν το τζάμι. Όταν θα χαράζετε με το σουγιά, να πιέζετε τη μύτη του στο ορυκτό και όχι την κόψη του. Όταν θα εξετάζετε την σκληρότητα με το τζάμι, να έχετε πάντα το τζάμι στο τραπέζι και όχι στο χέρι σας, για να μη σπάσει και κοπείτε. Επίσης, να σιγουρεύεστε πάντα, ότι το ίχνος που δημιουργείται κατά τη χάραξη είναι όντως χαραγή.
• Γραμμή σκόνης: στην εξέταση της γραμμής σκόνης να τρίβετε το ορυκτό πάνω στην πορσελάνη με πίεση. Ενίοτε βολεύει να κάνουμε το ανάποδο (πχ. εάν το ορυκτό είναι μικρό), δηλαδή να τρίβουμε μία γωνία της πορσελάνης πάνω στο ορυκτό. Μετά από κάποιες χρήσεις η πορσελάνη χρειάζεται καθάρισμα. Για το σκοπό αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία γομολάστιχα.
• Παραγένεση: συχνά το εξεταζόμενο δείγμα έχει πάνω από ένα ορυκτά, δηλαδή το ορυκτό βρίσκεται σε παραγένεση με άλλα ορυκτά. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να προσέχετε να εξετάζετε το συγκεκριμένο ορυκτό και όχι κάποιο διπλανό.
• Υδροχλωρικό οξύ: όταν εξετάζετε ένα ορυκτό χρησιμοποιώντας υδροχλωρικό οξύ θα πρέπει μετά να σκουπίζετε καλά την επιφάνειά του με απορροφητικό χαρτί. Σκεφθείτε ότι αν δεν αντιδράσει, θα μείνει το οξύ πάνω στο ορυκτό και στη συνέχεια στα χέρια και στα ρούχα σας. Επίσης, δεν είναι απαραίτητο να ρίχνετε μεγάλες ποσότητες, 1-2 σταγόνες είναι αρκετές.
• Συνηθίστε να χρησιμοποιείτε τη λούπα. Φανερώνει χρήσιμες λεπτομέρειες (πχ. μορφή, κρυσταλλικό σχήμα, σχισμό) που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι.
• Τα δείγματα που θα έχετε δεν εμφανίζουν πάντα όλα τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται στο βιβλίο, δηλαδή κάποιες ιδιότητες πιθανόν να απουσιάζουν ή να μην είναι εμφανείς. Συχνά επίσης, δείγματα του ίδιου ορυκτού μπορεί να έχουν διαφορετική εμφάνιση (πχ. χρώμα, λάμψη, μορφή). Γι' αυτό καλό είναι να βλέπετε και δείγματα από τα άλλα τραπέζια για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του ορυκτού.
• Να προσέχετε να αφήνετε το δείγμα στο κουτάκι του και όχι σε διαφορετικό.
• Μολονότι θα κάθεστε καθ' ομάδες, όταν εξετάζετε ένα ορυκτό να γράφετε πάντα τις ιδιότητες σύμφωνα με τη δική σας εκτίμηση. Ο διπλανός σας πιθανόν να έχει διαφορετική εκτίμηση και να οδηγηθείτε σε λάθος. Είναι προτιμότερο να εκτιμήσετε λάθος μία ιδιότητα από το να γράψετε το όνομα του ορυκτού από κάποιον άλλο. Το μέγιστο κέρδος, βέβαια, θα το έχετε όταν θα δείτε και επεξεργαστείτε το λάθος που είχατε κάνει.
• Συχνά να συμβουλεύεστε και το κεφάλαιο της περιγραφής των ορυκτών. Εκεί θα βρείτε περισσότερα στοιχεία από ότι στους πίνακες. Και κυρίως θα βρείτε ειδική παράγραφο με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ορυκτού καθώς και διαφορές από παρόμοια ορυκτά με τα οποία συγχέεται.
• Προσπαθήστε να αξιοποιείτε το χρόνο του εργαστηρίου στο έπακρο. Για τη μάθηση, η εξάσκηση και η επανάληψη είναι εξίσου σημαντικές με τη μελέτη.

• Οι εξετάσεις του μαθήματος περιλαμβάνουν εξετάσεις στο εργαστήριο και εξετάσεις στη θεωρία.
• Οι εξετάσεις στη θεωρία είναι γραπτές και γίνονται σε ημερομηνίες που καθορίζονται από το πρόγραμμα εξετάσεων του Τμήματος.
• Οι εξετάσεις στο εργαστήριο γίνονται σε ημερομηνίες είτε πριν την εξεταστική περίοδο (αμέσως μετά το τέλος των εργαστηριακών ασκήσεων) είτε μέσα στην εξεταστική περίοδο (κοντά στην ημερομηνία εξέτασης της θεωρίας). Οι εξετάσεις στο εργαστήριο περιλαμβάνουν:
  α) γραπτό τεστ πάνω στα ορυκτά και τις φυσικές τους ιδιότητες και
  β) εφόσον ο φοιτητής περάσει το τεστ, ακολουθεί η αναγνώριση ορυκτών και πετρωμάτων.
• Ο τελικός βαθμός του μαθήματος είναι το άθροισμα του βαθμού της θεωρίας (ποσοστό 70%) και του εργαστηρίου (ποσοστό 30%), εφόσον ο φοιτητής έχει περάσει και τα δύο (βαθμός ³5).
• Σε περίπτωση που ο φοιτητής περάσει μόνο το ένα από τα δύο, μπορεί να κρατήσει το βαθμό του για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος (μόνο). Δηλαδή, στο επόμενο έτος πρέπει να δώσει εξετάσεις και στα δύο.
• Εφόσον κάποιος έχει κάνει τα εργαστήρια, αλλά δεν τα πέρασε, το επόμενο έτος δεν χρειάζεται να τα ξανακάνει, δίνει απλώς τις εξετάσεις.
• Σημαντικό ρόλο στον τελικό βαθμό παίζει η επίδοση στο μάθημα και το εργαστήριο (εργασίες, ερωτηματολόγια, τεστ, ασκήσεις).
• Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις εξετάσεις του μαθήματος είναι η πραγματοποίηση των δύο υποχρεωτικών μονοήμερων ασκήσεων υπαίθρου (βλέπε παρακάτω).

• Ως έντυπο υλικό
  α) προτείνεται το βιβλίο ΟΡΥΚΤΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ, Σαπουντζής Η. και Χριστοφίδης Γ., εκδόσεις University Studio Press (διατίθεται μέσω του Εύδοξος).
  β) ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ, Χριστοφίδης Γ. (διατίθεται ηλεκτρονικά).
  γ) ΟΡΥΚΤΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ-Σημειώσεις για τα εργαστήρια, Χριστοφίδης Γ. και Τ. Σολδάτος (διατίθεται ηλεκτρονικά).
• Πλούσιο ψηφιακό υλικό (φωτογραφίες ορυκτών, παρουσιάσεις, ερωτηματολόγια, τεστ, έγχρωμα σχήματα κλπ.) θα βρείτε σε αυτήν την ιστοσελίδα.

• Το μάθημα της Ορυκτολογίας περιλαμβάνει τις εξής ασκήσεις υπαίθρου:
• Δύο υποχρεωτικές μονοήμερες που γίνονται κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου (Παρασκευές).
  1) Βασιλικά (Θεσσαλονίκη) και
  2) Στρατώνι (Χαλκιδική).
• Μία προαιρετική τριήμερη στην Ξάνθη (μαζί με το μάθημα της Γενικής Γεωλογίας) που γίνεται το Μάιο.
• Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις ασκήσεις υπαίθρου είναι η παρακολούθηση των εργαστηρίων του μαθήματος.
• Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις εξετάσεις του μαθήματος είναι η πραγματοποίηση των δύο υποχρεωτικών μονοήμερων ασκήσεων υπαίθρου.
• Γενικότερες πληροφορίες για τις ασκήσεις υπαίθρου του Τμήματος θα βρείτε στον Οδηγό Σπουδών.

• Για τυχόν ερωτήσεις και απορίες μη διστάζετε να απευθύνεστε στους διδάσκοντες και στους υπευθύνους των εργαστηρίων σας.