Πετρογραφικά στοιχεία

Ορισμός: Πετρώματα χαρακτηρίζονται οι δομικές μονάδες του στερεού φλοιού της Γης. Ένα πέτρωμα μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελείται από ένα συσσωμάτωμα ενός ή περισσοτέρων ορυκτών.
Αν και τα περισσότερα πετρώματα αποτελούνται από περισσότερα του ενός ορυκτά, κάποια ορυκτά εμφανίζονται πολλές φορές από μόνα τους σε μεγάλες ποσότητες. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θεωρούνται τόσο ως ορυκτά όσο και ως πετρώματα.
Μονόμεικτα πετρώματα
	Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το ορυκτό ασβεστίτης, που αποτελεί το κυρίαρχο συστατικό μεγάλων μαζών γνωστών ως μάρμαρα και ασβεστόλιθοι. Στις περιπτώσεις αυτές τα πετρώματα χαρακτηρίζονται ως μονόμεικτα.

Πολύμεικτα πετρώματα
	Αντίθετα, όταν τα πετρώματα αποτελούνται από διάφορα ορυκτά χαρακτηρίζονται ως πολύμεικτα. Παράδειγμα είναι ο γρανίτης που αποτελείται κυρίως από χαλαζία, αστρίους και μαρμαρυγίες.

Ουσιώδη και επουσιώδη ορυκτά
Τα συστατικά των πετρωμάτων διακρίνονται σε ουσιώδη ή θεμελιώδη, που είναι εκείνα τα ορυκτά συστατικά, των οποίων η παρουσία είναι απαραίτητη για το χαρακτηρισμό του πετρώματος, και σε επουσιώδη των οποίων η παρουσία ή η απουσία δεν έχει καμιά σημασία για το χαρακτηρισμό του πετρώματος. Π.χ. στο γρανίτη, ουσιώδη ορυκτά είναι ο χαλαζίας, οι άστριοι και οι μαρμαρυγίες, ενώ επουσιώδη ο μαγνητίτης, ο τιτανίτης, ο απατίτης, το ζιρκόνιο κλπ.
Κατηγορίες πετρωμάτων
Ανάλογα με τον τρόπο δημιουργίας τους τα πετρώματα διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: Πυριγενή ή μαγματογενή Ιζηματογενή Μεταμορφωμένα ή κρυσταλλοσχιστώδη
Κύκλος πετρωμάτων
Τα πετρώματα στη λιθόσφαιρα και στην επιφάνεια της γης δεν παραμένουν στατικά αλλά μεταβάλλονται συνεχώς. Όλα τα πετρώματα διαβρώνονται και σχηματίζουν ιζήματα, τα οποία όταν συμπαγοποιούνται μετατρέπονται σε ιζηματογενή πετρώματα. Με την έκθεση σε αυξημένες πιέσεις και θερμοκρασίες, στα υπάρχοντα πετρώματα δημιουργούνται νέα ορυκτά ή ανακρυσταλλώνονται τα παλιά και σχηματίζονται τα μεταμορφωμένα πετρώματα. Τα μεταμορφωμένα πετρώματα του ηπειρωτικού φλοιού ή τα πετρώματα του μανδύα μπορεί να καταστούν τόσο θερμά ώστε να τακούν μερικώς και να σχηματίσουν μάγμα, το οποίο τελικά στερεοποιείται δημιουργώντας τα πυριγενή πετρώματα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, κατά τη διάρκεια του γεωλογικού χρόνου το υλικό της λιθόσφαιρας ανακυκλώνεται διαρκώς ώστε να παράγονται νέα πετρώματα από τα ήδη υπάρχοντα. Το φαινόμενο αυτό περιγράφεται σχηματικά με το λεγόμενο κύκλο των πετρωμάτων (Σχήμα 1).

Σχήμα 1. Κύκλος πετρωμάτων