Ανάγλυφο
 relief

  • Ανάγλυφο ενός ορυκτού είναι το πόσο φαίνεται να ξεχωρίζει ή προεξέχει το ορυκτό σε σχέση με το μέσο που το περιβάλλει. Το μέσο είναι η συγκολλητική ουσία (βάλσαμο Καναδά) ή/και τα γειτονικά ορυκτά.

  • Παρατηρείται μόνο με πολωτή (Nicols //).

  • Το ανάγλυφο εξαρτάται από τη διαφορά των δεικτών διαθλάσεως ορυκτού-μέσου. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η διαφορά, τα όριά του διαγράφονται εντονότερα και το ορυκτό ξεχωρίζει περισσότερο.

  • Το ανάγλυφο χαρακτηρίζεται ως:

    • Υψηλό (πχ. γρανάτης, ολιβίνης), όταν τα όρια του ορυκτού διαγράφονται έντονα. Το ορυκτό ξεχωρίζει πολύ και η επιφάνειά του φαίνεται τραχιά. Η διαφορά των δεικτών διαθλάσεως ορυκτού-μέσου είναι μεγάλη.

    • Χαμηλό (πχ. χαλαζίας, άστριοι), όταν τα όρια του ορυκτού μόλις διαγράφονται. Το ορυκτό δεν ξεχωρίζει και η επιφάνειά του φαίνεται λεία. Οι δείκτες διάθλασης ορυκτού-μέσου είναι παραπλήσιοι.

    • Μέτριο (πχ. απατίτης, μοσχοβίτης), όταν το ορυκτό έχει μια ενδιάμεση εμφάνιση.

  • Το ανάγλυφο χαρακτηρίζεται ως:

    • Θετικό, όταν οι δείκτες διάθλασης του ορυκτού είναι μεγαλύτεροι από 1,54 (βάλσαμο Καναδά).

    • Αρνητικό, όταν οι δείκτες διάθλασης του ορυκτού είναι μικρότεροι από 1,54 (βάλσαμο Καναδά).

  • Ο παρακάτω πίνακας δίνει χονδρικά τη σχέση δεικτών διάθλασης και αναγλύφου.
     

  • Σε μερικά ορυκτά (πχ. ασβεστίτης, μοσχοβίτης) το ανάγλυφο μεταβάλλεται με τη στροφή της τράπεζας. Η μεταβολή αναγλύφου οφείλεται στο γεγονός ότι οι δύο ακτίνες που διέρχονται από το ορυκτό έχουν σημαντικά διαφορετικούς δείκτες διάθλασης, ο ένας εκ των οποίων είναι παραπλήσιος με αυτόν του βαλσάμου Καναδά.

Ανάγλυφο Δείκτης διάθλασης Παραδείγματα
Μέτριο (-) 1,4 - 1,5 Φθορίτης, Οπάλλιος, Ζεόλιθοι
Χαμηλό (-) 1,5 - 1,54 Κ-άστριος, Αλβίτης, Λευκίτης, Νεφελίνης
Χαμηλό (+) 1,54 - 1,6 Χαλαζίας, Πλαγιόκλαστο, Σερπεντίνης
Μέτριο (+) 1,6 - 1,7 Μαρμαρυγίες, Τάλκης, Χλωρίτης, Απατίτης
Υψηλό (+) 1,7 - 1,8 Ολιβίνης, Πυρόξενοι, Επίδοτο, Κυανίτης
Πολύ ψηλό (+) >1,8 Γρανάτης, Τιτανίτης, Ζιρκόνιο
     
Α. Nicols // Β. Nicols //  

Πολύ υψηλό ανάγλυφο

Α. Γρανάτης.
Β. Τιτανίτης.
Α. Nicols // Β. Nicols //  

Υψηλό ανάγλυφο

Α. Ολιβίνης.
Β. Κυανίτης.
Α. Nicols // Β. Nicols //  

Μέτριο ανάγλυφο

Α. Απατίτης.
Β. Μοσχοβίτης, Βιοτίτης.
Α. Nicols // Β. Nicols //  

Χαμηλό ανάγλυφο

Α. Χαλαζίας, Πλαγιόκλαστο.
Β. Κ-άστριος, Πλαγιόκλαστο.
Α. Nicols // Β. Nicols //  

Σύγκριση ορυκτών με διαφορετικά ανάγλυφα.

Α. Ολιβίνης (Ol) υψηλό - Σερπεντίνης (Srp) χαμηλό.
Β. Γρανάτης (Grt) πολύ υψηλό - Μοσχοβίτης (Ms) μέτριο - Χαλαζίας (Qz) χαμηλό.
Γ. Τιτανίτης (Ttn) πολύ υψηλό - Επίδοτο (Ep) υψηλό - Βιοτίτης (Bt), Απατίτης (Ap) μέτριο - Άστριοι (Fsp) χαμηλό.
Δ. Σταυρόλιθος (St) υψηλό - Ανδαλουσίτης (And), Μοσχοβίτης (Ms), Βιοτίτης (Bt), Χλωρίτης (Chl) μέτριο - Χαλαζίας (Qz) χαμηλό.
Γ. Nicols // Δ. Nicols //
 
Μεταβολή αναγλύφου στον ασβεστίτη
 
Α. Nicols // Β. Nicols // Γ. Nicols //
 

Το ανάγλυφο του ασβεστίτη μεταβάλλεται έντονα με τη στροφή της τράπεζας του μικροσκοπίου. Η μεταβολή οφείλεται στο ότι οι δύο ακτίνες που διέρχονται από το ορυκτό έχουν σημαντικά διαφορετικούς δείκτες διάθλασης, ο ένας εκ των οποίων είναι παραπλήσιος με αυτόν του βαλσάμου Καναδά. Στον ασβεστίτη παράλληλα στη μεγάλη διαγώνιο του σχισμού βρίσκεται ο no (1,66), ενώ παράλληλα στη μικρή διαγώνιο ο ne, στη συγκεκριμένη τομή ne' (~1,57).

Α. Όταν η μικρή διαγώνιος του σχισμού είναι παράλληλη με το επίπεδο κράδανσης του πολωτή (Π), το πολωμένο φως διέρχεται ως ne'. Ο ne' (~1,57) είναι παραπλήσιος με τον δείκτη διάθλασης του βαλσάμου Καναδά (1,54), επομένως το ανάγλυφο είναι χαμηλό.

Γ. Όταν η τομή στραφεί κατά 90ο και η μεγάλη διαγώνιος του σχισμού είναι παράλληλη με το επίπεδο κράδανσης του πολωτή, το πολωμένο φως διέρχεται ως no. Ο no (1,66) είναι αρκετά μεγαλύτερος από αυτόν του βαλσάμου Καναδά (1,54), επομένως το ανάγλυφο είναι ψηλό.

Β. Στις ενδιάμεσες θέσεις το φως διέρχεται εν μέρει ως ne' και εν μέρει ως no και ο ασβεστίτης εμφανίζει μέτριο ανάγλυφο.