6.        ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

Τοπογραφικοί χάρτες με τη στενή έννοια είναι χάρτες μεγάλης ή μεσαίας κλίμακας, των οποίων η κατασκευή βασίζεται σε πραγματικές και ακριβείς μετρήσεις τμημάτων της γήινης επιφάνειας.

6.1. Διαίρεση των τοπογραφικών χαρτών.

Σχετικά με την διαίρεση των τοπογραφικών χαρτών υπάρχουν διάφορες προτάσεις.  Η πιο συνηθισμένη διαίρεση τους είναι η παρακάτω:

α) Βασικοί τοπογραφικοί χάρτες ή τοπογραφικά διαγράμματα με κλίμακα από 1:2.000 μέχρι 1:10.000, που κατασκευάζονται με βάση τα δεδομένα των υπαίθριων μετρήσεων.

β) Λεπτομερείς τοπογραφικοί χάρτες με κλίμακα από 1:10.000 μέχρι 1:500.000, οι οποίοι προκύπτουν από τους βασικούς ή πρωτογενείς χάρτες.

γ) Γενικοί τοπογραφικοί χάρτες με κλίμακα από 1:100.000 μέχρι 1:500.000.  Κατασκευάζονται και αυτοί από τους βασικούς χάρτες.  Χαρακτηρίζονται όμως από το μεγάλο βαθμό γενίκευσης και την αύξηση του ποσοστού απεικόνισης των αντικείμενων με σύμβολα.

δ) Γεωγραφικοί ή χωρογραφικοί χάρτες.  Είναι χάρτες μικρής κλίμακας στους οποίους τα κατά περιοχές γνωρίσματα του χώρου απεικονίζονται πολύ απλοποιημένα.  Η κλίμακά τους είναι μικρότερη από 1:500.000, και κατά συνέπεια δεν μπορούν να είναι λεπτομερείς, και περιορίζονται στην απεικόνιση των γεωγραφικών σχέσεων.  Στους χάρτες αυτούς ανήκουν οι Άτλαντες.

Στην ομάδα αυτή διακρίνουμε ακόμα, τους γενικούς χάρτες με κλίμακα μέχρι 1:1.000.000, τους χάρτες Κρατών μέχρι 1:10.000.000, τους χάρτες Ηπείρων και τους Παγκόσμιους χάρτες με κλίμακα από 1:20.000.000 και μικρότερη.

Επειδή, όπως προαναφέραμε, για την κατασκευή βασικών τοπογραφικών χαρτών απαιτούνται πραγματικές και ακριβείς μετρήσεις τμημάτων της Γης, πριν προχωρήσουμε στη λεπτομερή περιγραφή των τοπογραφικών χαρτών, είναι σκόπιμο να αναφερθούμε σε γενικές γραμμές στις μεθόδους προσδιορισμού των θέσεων σημείων της γήινης επιφάνειας και των μεταξύ τους αποστάσεων.

Ο προσδιορισμός των θέσεων σημείων και η ακριβής μέτρηση των αποστάσεων τους στην επιφάνεια της Γης είναι έργο των γεωδαιτών και τοπογράφων.  Επειδή όμως στις επιστήμες της Γεωγραφίας και Γεωλογίας οι τοπογραφικοί χάρτες είναι ένα από τα βασικότερα μέσα έκφρασης και έρευνας, επιβάλλεται οι γεωγράφοι και ο γεωλόγοι, παρ' ότι δεν συμμετέχουν στις υπαίθριες εργασίες για την κατασκευή των τοπογραφικών χαρτών, να γνωρίζουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι γεωδαίτες και οι τοπογράφοι ώστε να κάνουν τις απαραίτητες υποδείξεις για τη διαμόρφωση των χαρτών.