6.        ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

6.8. Σχήμα και ενδείξεις των χαρτών

Σχήμα τετράγωνο έχουν συνήθως χάρτες μεγάλης κλίμακας, των οποίων η περίμετρος καθορίζεται από τις γραμμές των ορθογώνιων συντεταγμένων (Σχ. 78α).

Τραπεζοειδές σχήμα έχουν οι χάρτες των οποίων η περίμετρος καθορίζεται από τις γραμμές των παράλληλων και μεσημβρινών του γεωγραφικού δικτύου (Σχ. 78β και 78γ).

Ορθογώνιο σχήμα χαρτών συναντάει κανείς σε άτλαντες, όπου η περίμετρος τους σχεδιάζεται ανεξάρτητα από τις γραμμές των παράλληλων και μεσημβρινών (Σχ. 78δ).

Η περίμετρος των τοπογραφικών χαρτών γενικής χρήσης που εκδίδει η Ελληνική Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, έχει σχήμα τραπεζίου, γιατί αυτό καθορίζεται από τις γραμμές των παράλληλων και μεσημβρινών του γεωγραφικού δικτύου.

Οι αριθμοί που αναγράφονται στις γωνίες του τραπεζίου αντιστοιχούν στις τιμές του γεωγραφικού μήκους και πλάτους των σημείων των κορυφών τους.

Στην εσωτερική επιφάνεια των χαρτών δε σχεδιάζονται οι γραμμές των παράλληλων και μεσημβρινών, αλλά στις πλευρές του τραπεζίου φέρονται μικρές, κάθετες προς αυτές γραμμές, που αντιστοιχούν στα σημεία διέλευσης τους.

Στο επάνω περιθώριο των χαρτών αυτών αναγράφεται το όνομα της απεικονιζόμενης περιοχής, η κλασματική κλίμακα, η υπηρεσία και η χρονολογία έκδοσης.

Σχ. 78. Χάρτες με διαφορετικά σχήματα των περιμέτρων τους.

Στο κάτω περιθώριο αναγράφεται το υπόμνημα με τους συμβολισμούς και τις επεξηγήσεις, οι γραφικές κλίμακες σε μέτρα (αγγλικά χερσαία μίλια και ναυτικά μίλια), το διάγραμμα συνθέσεως, το διάγραμμα διοικητικών διαιρέσεων και το διάγραμμα συνθέσεως φύλλων.

Ανάλογες ενδείξεις αναγράφονται στα περιθώρια των τοπογραφικών χαρτών που εκδίδονται από κρατικές υπηρεσίες όλου του κόσμου, γιατί χωρίς αυτές είναι πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη, η χρησιμοποίηση τους.