1.        ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Φυσική γεωγραφία

Η επιστήμη της Γεωγραφίας παρουσιάστηκε στην αρχαία Ελλάδα με τον Όμηρο κατά τον 9^ο π.χ. αιώνα. Ο Όμηρος όπως γράφει ο Στράβων στα «Γεωγραφικά» του (Ι,1,2), είναι κατά τους αρχαίους έλληνες γεωγράφους ο αρχιηγέτης της γεωγραφίας («υπειλήφαμεν και ημείς και οι προ ημών ... αρχιηγέτην είναι της γεωγραφικής εμπειρίας Όμηρον»).

Η Γεωγραφία λοιπόν είναι η αρχαιότερη ελληνική επιστήμη, γιατί γεννήθηκε στην περιοχή της Ιωνίας τον 9^ο αιώνα π.χ., ενώ οι άλλες επιστήμες όπως η φιλοσοφία, οι φυσικές επιστήμες κλπ., εμφανίστηκαν στην ίδια περιοχή τον 6^ο π.χ. αιώνα περίπου.

Η αρχαία ελληνική γεωγραφία έφτασε στην τελείωση και στο απόγειό της με έναν από τους τελευταίους έλληνες γεωγράφους, τον μικρασιάτη Στράβωνα (64 π.χ. – 23 μ.χ.) και από τότε αποτελεί θεμέλιο της γεωγραφικής επιστήμης και φυσικά της σύγχρονης γεωγραφίας.

Ο Στράβωνας έδωσε τον ακόλουθο ορισμό της γεωγραφίας:

---

«Έοικεν ουν μετεωρολογική τινι πραγματεία και γεωμετρική συνήφθαι το της γεωγραφίας είδος, τα επίγεια της ουρανίοις συνάπτον εις εν, ως εγγυτάτω όντα αλλά μη διεστώτα τοσούτον, όσον ουρανός από γαίης»

---

(«Γεωγραφικά» Α, 1, 15. Οι πέντε τελευταίες λέξεις αποτελούν Ομηρικό στοίχο της Ιλιάδας Η, 16.). Η μετάφραση του παραπάνω ορισμού είναι: «Φαίνεται λοιπόν ότι ο ιδιάζων κλάδος της γεωγραφίας αποτελεί έναν συνδυασμό αστρονομίας – μετεωρολογίας – γεωμετρίας, αφού ενοποιεί τα επίγεια γεγονότα με τα ουράνια, επειδή τα δύο αυτά συσχετίζονται στενότατα μεταξύ τους και δεν διαχωρίζονται καθόλου, όσο ο ουρανός απέχει από τη Γη».

Το αντικείμενο της επιστήμης της γεωγραφίας όπως φαίνεται από τον ορισμό του Στράβωνα μπορεί να αναλυθεί κατά την παραπέρα διερεύνησή του σε περισσότερα επιμέρους θέματα. Αυτά είναι:

Από τις παραπάνω επιστήμες της Γεωγραφίας κυρίαρχη είναι η επιστήμη της Φυσικής Γεωγραφίας η οποία υποδιαιρείται και αυτή στους επιμέρους κλάδους της

Ο παραπάνω τριμερής διαχωρισμός έγινε από τον Ιπποκράτη και αναφέρεται στο δοκίμιό του «Περί αέρων, υδάτων, τόπων).

Αναλυτικότερα η Γεωμορφολογία εξετάζει τις συνθήκες διαμόρφωσης του αναγλύφου και την κατανομή του στην υφήλιο, συνδυαστικά με τις κλιματικές και υδατικές συνθήκες του γήινου χώρου, ως προϊόντα των αλληλεπιδράσεων των συνθηκών μεταξύ τους χωρίς την επίδραση του ανθρώπου.

Η Κλιματολογία ερευνά τις συνθήκες των κλιμάτων που ενδιαφέρουν τον άνθρωπο και την παγκόσμια κατανομή τους συνδυαστικά με τις μορφολογικές και υδατικές συνθήκες.

Ενώ τέλος η Υδατική γεωγραφία εξετάζει τις συνθήκες των νερών και την κατανομή τους στη γη σε συνδυασμό με τις γεωμορφολογικές και κλιματικές συνθήκες.

Έτσι με τον όρο Φυσική Γεωγραφία ονομάζουμε την επιστήμη που μελετά το σύνολο των φυσικών διεργασιών που συμβαίνουν στην επιφάνεια της γης και διαμορφώνουν τις φυσικές ιδιότητες των τόπων, όπως το ανάγλυφο, το έδαφος, το κλίμα, τις συνθήκες των υδάτων κάθε φύσης (ποτάμια, λίμνες, πηγές, θάλασσα), κλπ. Οι φυσικές αυτές ιδιότητες ορίζουν το «Φυσικό Περιβάλλον» δηλαδή το σύνολο των φυσικών και βιολογικών συντελεστών που συνθέτουν το φυσικό χώρο στον οποίο διαβιώνει ο άνθρωπος.

Η Φυσική Γεωγραφία αποτελεί μητέρα όλων των άλλων κλάδων της γεωγραφίας, της φύσης και του πολιτισμού, γιατί συναντάται ως πρώτο σκέλος του συστήματός τους.