3.        ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ

3.4. Η αποσάθρωση σαν γεωμορφολογικός παράγοντας

Η διεργασία της αποσάθρωσης έχει μεγάλη γεωμορφολογική σημασία γιατί συντελεί στην μεταβολή του εξωτερικού αναγλύφου της γης και συμβάλει στην αλλαγή της μορφολογίας. Σχεδόν όλες οι διεργασίες αποσάθρωσης είναι εξαρτημένες από τις κλιματικές συνθήκες. Κατά καιρούς έχουν γίνει προσπάθειες συσχετισμού της παγκόσμιας κατανομής των διεργασιών αποσάθρωσης με βάση τους κλιματικούς παράγοντες.

Στο σχήμα 3.5.α παρουσιάζεται η κατανομή της έντασης των διεργασιών χημικής αποσάθρωσης με βάση το κλίμα. Στους δύο άξονες έχουμε τις τιμές της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης και της θερμοκρασίας, που όπως θα δούμε σε επόμενο κεφάλαιο, αποτελούν τις δύο τιμές που προσδιορίζουν τον κλιματικό τύπο μιας περιοχής. Έτσι σε θερμά και υγρά κλίματα οι διεργασίες χημικής αποσάθρωσης των πετρωμάτων μεγιστοποιούνται.

Στο σχήμα 3.5.β παρουσιάζεται η δράση του πάγου σε σχέση με τον κλιματικό τύπο. Εδώ φαίνεται ότι για συνήθεις θερμοκρασίες που παρατηρούνται στον ελλαδικό χώρο, η δράση του πάγου είναι αρκετά περιορισμένη.

Στο σχήμα 3.5.γ παρουσιάζεται μια γενική ταξινόμηση των περιοχών αποσάθρωσης (American Geological Society από Fookes, 1980).

Η αποσάθρωση αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διεργασίες καταστροφής του αναγλύφου, αφού καταστρέφει την επιφανειακή συνοχή των πετρωμάτων, ανοίγοντας τον δρόμο στις διεργασίες διάβρωσης, της μετακίνησης μαζών και της διάλυσης που συντελούν στην ταπείνωση της επιφάνειας της χέρσου.

Σχήμα 3.5.: α) περιοχές χημικής αποσάθρωσης,
β) περιοχές φυσικής αποσάθρωσης εξαιτίας της δράσης του πάγου
γ) γενική ταξινόμηση περιοχών αποσάθρωσης