ΗΜΕΡΗΣΙΟ (ΗΘΕ) ΚΑΙ ΕΤΗΣΙΟ (ΕΘΕ) ΘΕΡΜΟΜΕ ΤΡΙΚΟ ΕΥΡΟΣ

α. Το ΗΘΕ (η διαφορά ανάμεσα στη μέγιστη και ελάχιστη τιμή της θερμοκρασίας του αέρα που σημειώνονται μέσα στο 24ωρο) είναι μια πάρα πολύ σημαντική κλιματική παράμετρος και εξαρτάται, κυρίως από τους παρακάτω παράγοντες:
1.Το γεωγραφικό πλάτος και η εποχή. Το ΗΘΕ σε μια ομοιογενή και ομοιόμορφη γη ελαττώνεται καθώς αυξάνει το γ. πλάτος. Η μέγιστη τιμή του σημειώνεται στην Ισημερινή ζώνη, όπου το ύψος του ήλιουείναι μέγιστο και το ελάχιστο πάνω από τις πολικές περιοχές, όπου το ύψος του ήλιου ελαχιστοποιείται.
Στα μέσα και ανώτερα γ. πλάτη με διακριτές εποχές, το ΗΘΕ είναι μεγαλύτερο στη διάρκεια της θερινής περιόδου και μικρότερο κατά την ψυχρή περίοδο.
2. Γεωγραφική θέση. Το ΗΘΕ είναι μικρότερο πάνω από τους ωκεανούς ή θάλασσες απ' ό,τι πάνω από τις ηπειρωτικές περιοχές Συνήθως, πάνω από τις θάλασσες η τιμή του ΗΘΕ δεν υπερβαίνει τους 2-3 °C, ενώ πάνω από τις ξηρές αυτή υπερβαίνει και τους 20 °C.
3. Η νέφωση. Η τιμή του ΗΘΕ είναι μικρότερη στη διάρκεια μιας νεφοσκεπούς μέρας, σε σχέση μ' αυτή με αίθριο ουρανό.
4. Η βλάστηση και η φύση του εδάφους. Η τιμή του ΗΘΕ είναι μικρότερη πάνω από περιοχές με εκτεταμένη βλάστηση, σε σχέση με εκείνη πάνω από ερημικές περιοχές. Η τιμή του ΗΘΕ είναι μεγαλύτερη πάνω από το έδαφος με μικρή θερμική αγωγιμότητα, καθώς και πάνω από ξηρά εδάφη, παρά πάνω από υγρά εδάφη.
5. Το υψόμετρο. Επειδή ο αέρας θερμαίνεται και ψύχεται, κυρίως από την επιφάνεια του εδάφους, η τιμή του ΗΘΕ ελαττώνεται με την αύξηση του υψόμετρου. Η ελάττωση αυτή με το ύψος οφείλεται και στην αύξηση της ταχύτητας του ανέμου.
Τέλος, ο μηχανισμός της αύρας ορέων και κοιλάδων συντελεί στην αύξηση της τιμής του ΗΘΕ των κοιλάδων (η τιμή της θερμοκρασίας παρουσιάζει μεγαλύτερη μέγιστη την ημέρα και μικρότερη ελάχιστη τη νύχτα) και στην ελάττωση της τιμής του ΗΘΕ των κυρτών επιφανειών.
β. Το ΕΘΕ είναι μια πάρα πολύ χρήσιμη κλιματική παράμετρος, γιατί η διαμόρφωση της τιμής του εξαρτάται απ' όλους εκείνους τους παράγοντες που αποτελούν τους θερμοκρασιακούς χαρακτήρες ενός τόπου. Η τιμή του αυξάνει με την αύξηση του γ. πλάτους. Οι υπόλοιποι ρυθμιστικοί παράγοντες της τιμής του ΕΘΕ παραμένουν οι ίδιοι μ' εκείνους που ρυθμίζουν την τιμή του ΗΘΕ και λειτουργούν ανάλογα.
Με βάση την τιμή του ΕΘΕ ο CORCZYNSKI πρότεινε την παρακάτω κλιματική κατάταξη:

ΤΥΠΟΣ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΕΘΕ
Ισημερινό <2.5°C
Ωκεάνιο 2.5-10.0 °C
Θαλάσσιο μεταβατικό
10.0-25.0 °C
Ηπειρωτικό 25.0-40.0 °C
;Aκρως ηπειρωτικό >40 °C


Σχήμα 7.1. Ετήσιο θερμομετρικό εύρος στη γη.
Ετήσιο Θερμομετρικό εύρος


Από τη διαμόρφωση των τιμών του ΕΘΕ πάνω από την ελληνική περιοχή, που κυμαίνονται από 12-23°C (σχήμα 7.2), προκύπτει ότι ο τύπος κλίματος, κατά Corczynski, είναι το «θαλάσσιο μεταβατικό».

Σχήμα 7.2 Ετήσιο θερμομετρικό εύρος στην ελληνική περιοχή.
Ετήσιο - Ελλάδα

Τέλος, από την κατανομή των τιμών του ΕΘΕ πάνω από τον πλανήτη διαπιστώνεται ότι οι μέγιστες τιμές του σημειώνονται πάνω από την Ευρασία και την ηπειρωτική Β. Αμερική, ενώ οι ελάχιστες τιμές σημειώνονται πάνω από τις ωκεάνιες περιοχές της Ισημερινής ζώνης (σχήμα 7.1).