Σανίδινο sanidine
Ορθόκλαστο orthoclase
Μικροκλινής microcline
Τύπος: KAlSi3O8 Σανίδινο Μονοκλινές
  KAlSi3O8 Ορθόκλαστο Μονοκλινές
  KAlSi3O8 Μικροκλινής Τρικλινές
Κατηγορία: Τεκτοπυριτικά (αλκαλιούχοι άστριοι)
Μεγάλος κρύσταλλος Διδυμία Carlsbad
 
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Λάμψη: Υαλώδης, ενίοτε μαργαριτώδης σε επιφάνειες σχισμού..
Χρώμα: Αχρωμο, λευκό. Επίσης σαρκόχρωμο, ρόδινο, τεφρό, υποκίτρινο, υποπράσινο. Η ποικιλία του μικροκλινή αμαζονίτης έχει λαμπρό πράσινο χρώμα. Σεληνόλιθος (moonstone) ονομάζεται κάποια ποικιλία ορθοκλάστου που εμφανίζει ιριδισμό (φαινόμενο schiller).
Γραμμή σκόνης: Λευκή.
Σκληρότητα: 6
Ειδικό βάρος: 2,5 - 2,6
Σχισμός: (001) τέλειος, (010) καλός.
Διαφάνεια: Διαφανή έως ημιδιαφανή.
Τηκτικότητα: 5
Παρατηρήσεις: Κρύσταλλοι βραχυπρισματικοί επιμηκυσμένοι παράλληλα στον a ή παράλληλα στο c και πλατιοί κατά (010). Οι έδρες που επικρατούν είναι οι (001), (010) και (110). Το σανίδινο είναι συνήθως πλατύ κατά (001). Βρίσκονται κυρίως σε σχισμογενείς μάζες. Κοινή διδυμία κατά Carlsbad (άξονας διδυμίας a, c και επίπεδο σύμφυσης το (010)), λιγότερο κοινή κατά Manebach (επίπεδο διδυμίας το (001)) και κατά Baveno (επίπεδο διδυμίας το (021). Επιπλέον ο μικροκλινής σχηματίζει τη μικροκλινική διδυμία που είναι συνδυασμός της αλβιτικής διδυμίας (επίπεδο διδυμίας το (010)) και της περικλινικής διδυμίας (άξονας διδυμίας b). Αλλοιώνονται σε καολινίτη (καολινίωση) και σερικίτη (σερικιτίωση). Βρίσκονται ως επί το πλείστον σε όξινα και ενδιάμεσα πυριγενή πετρώματα, σε πολλά μεταμορφωμένα και σε ορισμένα ιζηματογενή. Χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία της πορσελάνης, του σμάλτου και του γυαλιού. Ο αμαζονίτης και ο σεληνόλιθος χρησιμοποιούνται ως διακοσμητικά υλικά.
Μέλη: Σανίδινο: βρίσκεται σε όξινα και ενδιάμεσα ηφαιστειακά πετρώματα (ρυόλιθοι, τραχείτες κλπ.).
Ορθόκλαστο: βρίσκεται σε όξινα και ενδιάμεσα πλουτωνικά πετρώματα (γρανίτες, συηνίτες, μονζονίτες κλπ.).
Μικροκλινής: βρίσκεται σε όξινα πλουτωνικά πετρώματα (γρανίτες) αλλά κυρίως σε φλεβικά (πηγματίτες και υδροθερμικές φλέβες).
Όνομα: Αστριος: αναφέρεται από το Διοσκουρίδη ως άστριος και από τον Πλίνιο ως άστριον = λίθος αστερίτης.
Σανίδινο: από την ελληνική λέξη σανίς λόγω της συνηθισμένης πλακώδους μορφής του.
Ορθόκλαστο: από τις ελληνικές λέξεις ορθός και κλάσις = σπάσιμο, επειδή η γωνία των δύο σχισμών είναι ορθή.
Μικροκλινής: από τις ελληνικές λέξεις μικρός και κλίσις, επειδή η γωνία των δύο σχισμών παρουσιάζει μικρή απόκλιση από την ορθή.
Μικροσκοπικές ιδιότητες: Σανίδινο, Ορθόκλαστο, Μικροκλινής
 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σανίδινο KAlSi3O8 sanidine
Κρύσταλλοι σανιδίνου σε τραχείτη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Κρύσταλλοι σανιδίνου σε τραχείτη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Σανιδίνο, διδυμία Carlsbad.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Σανιδίνο σε τραχείτη.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Σανιδίνο σε τραχείτη.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Σανιδίνο σε τραχείτη.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Κρύσταλλος σανιδίνου με διδυμία Carlsbad.
Αλμωπία.
Photo: Βασίλης Μέλφος, Προσωπική συλλογή.
Κρύσταλλος σανιδίνου (6 mm).
Beaverdell, British Columbia, Καναδάς.
Photo: Amethyst Galleries, Inc.
Ορθόκλαστο KAlSi3O8 orthoclase
Ορθόκλαστο.
Goodsprings, Nevada, Η.Π.Α.
Photo: TheImage.
Ορθόκλαστο (5,8 cm).
Ορυχείο Morro Redondo, Coronel Murta, Minas Gerais, Βραζιλία.
Photo: Amethyst Galleries, Inc.
Ορθόκλαστο (11,2 cm).
Ορυχείο Morro Redondo, Coronel Murta, Minas Gerais, Βραζιλία.
Photo: Amethyst Galleries, Inc.
Ορθόκλαστο μέσα σε αλβίτη (4,6 cm).
Organ Mountains, Dona Ana County, New Mexico, Η.Π.Α.
Photo: Amethyst Galleries, Inc.
Μεγακρύσταλλοι ορθοκλάστου σε πορφυροειδή γρανίτη.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Μεγακρύσταλλοι ορθοκλάστου σε πορφυροειδή γρανίτη.
Σαμοθράκη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Κρύσταλλοι ορθοκλάστου (ρόδινοι) σε γρανίτη.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Κρύσταλλοι ορθοκλάστου (ερυθρωποί) σε γρανίτη.
Ragunda, Angermanland, Σουηδία.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Ορθόκλαστο (λευκό), χαλαζίας (γκρίζο) και βιοτίτης (μαύρο) σε γρανίτη.
Valle del Naar, Αυστρία.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Σεληνόλιθος.
Σρι Λάνκα.
Photo: The National Gem Collection.
Σεληνόλιθος.
Photo: Βασίλης Μέλφος, Προσωπική συλλογή.
Σεληνόλιθος.
Photo: Βασίλης Μέλφος, Προσωπική συλλογή.
Σπάνιο πετράδι ορθοκλάστου.
Μαδαγασκάρη.
Photo: The National Gem Collection.
Μικροκλινής KAlSi3O8 microcline
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Crystal Peak, Lake George, Park County, Colorado, Η.Π.Α.
Photo: Olaf Medenbach, The Magic of Minerals.
Μικροκλινής.
Smithsonian Museum, Washington DC, Η.Π.Α.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος
Μικροκλινής (αμαζονίτης) με κολομβίτη (2,5 cm).
Crystal Park, El Paso Co., Colorado, Η.Π.Α.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Μικροκλινής (αμαζονίτης) (9,5 cm).
Crystal Creek, Crystal Peak, Colorado, Η.Π.Α.
Photo: Francesc Fabre, Fabre Minerals.
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Crystal Peak, Lake George, Park County, Colorado, Η.Π.Α.
Photo: Amethyst Galleries, Inc.
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Βραζιλία.
Photo: Βασίλης Μέλφος, Προσωπική συλλογή.
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Βραζιλία.
Photo: Βασίλης Μέλφος, Προσωπική συλλογή.
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Photo: Greene Gallery Mineral Collection, University of Wisconsin, Milwaukee.
Μικροκλινής σε πηγματίτη.
Froland, Arendal, Νορβηγία.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Γραφική σύμφυση μικροκλινή με χαλαζία σε πηγματίτη.
Windischeschenbach, Fichtelgebirge, Γερμανία.
Photo: Τριαντάφυλλος Σολδάτος.
Γραφική σύμφυση μικροκλινή με χαλαζία σε πηγματίτη.
Σιθωνία, Χαλκιδική.
Photo: Αντώνης Κορωναίος.
Μικροκλινής, μακροπερθίτης.
Varuträsk, Σουηδία.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.
Μικροκλινής, μακροπερθίτης.
Haapaluoma, Φινλανδία.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.
Μικροκλινής.
Haapaluoma, Φινλανδία.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.
Μικροκλινής (ρόδινος) μέσα σε χαλαζία (γκρίζο) και στο κέντρο βήρυλλος.
Selsvitberget, Σουηδία.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.
Μικροκλινής (αμαζονίτης).
Drag, Νορβηγία.
Photo: Scandinavian Mineral Gallery, © 2001 Göran Axelsson.